(10) Slaven en metoiken zijn in Athene bijzonder brutaal; je mag ze daar niet slaan en de slaaf gaat niet eens voor je opzij. Ik zal vertellen waarom die zede daar heerst. Als er een wet zou zijn dat een slaaf of een metoik of een vrijgelatene door een vrij man geslagen mocht worden dan zou je dikwijls een Atheense burger slaan in de veronderstelling dat het een slaaf was. Het volk draagt daar immers geen betere kleding dan slaven en metoiken en ook qua uiterlijk zien ze er niet beter uit. (11) Als je je erover verbaast dat ze de slaven daar maar een luizenleventje laten leiden en sommigen zelfs op grote voet laten leven dan blijkt al snel dat ook hier een idee achter zit. Waar er sprake is van een zeemacht moet men om financiële redenen slaaf zijn van de slaven en ze als vrijen laten leven, namelijk om de afdracht te kunnen innen van hun inkomen. Waar de slaven rijk zijn daar heeft het geen zin meer dat mijn slaaf bang voor jou is. In Sparta was mijn slaaf zeker bang voor jou. Als jouw slaaf mij vreest, dan zal hij waarschijnlijk zelfs zijn eigen geld inzetten zodat hij geen gevaar meer loopt voor zijn leven. (12) Daarom hebben we voor uitingsvrijheid gezorgd voor slaven tegen vrijen, en ook voor metoiken tegen burgers, omdat de stad metoiken nodig heeft vanwege de grote hoeveelheid ambachten en vanwege de vloot. Daarom hebben we logischerwijs ook uitingsvrijheid voor metoiken.

Τῶν δούλων δ' αὖ καὶ τῶν μετοίκων πλείστη ἐστὶν Ἀθήνησιν ἀκολασία, καὶ οὔτε πατάξαι ἔξεστιν αὐτόθι οὔτε ὑπεκστήσεταί σοι ὁ δοῦλος. οὗ δ' ἕνεκέν ἐστι τοῦτο ἐπιχώριον, ἐγὼ φράσω· εἰ νόμος ἦν τὸν δοῦλον ὑπὸ τοῦ ἐλευθέρου τύπτεσθαι ἢ τὸν μέτοικον ἢ τὸν ἀπελεύθερον, πολλάκις ἂν οἰηθεὶς εἶναι τὸν Ἀθηναῖον δοῦλον ἐπάταξεν ἄν· ἐσθῆτά τε γὰρ οὐδὲν βέλτιoν ὁ δῆμος αὐτόθι ἢ οἱ δοῦλοι καὶ οἱ μέτοικοι καὶ τὰ εἴδη οὐδὲν βελτίους εἰσίν. [11] εἰ δέ τις καὶ τοῦτο θαυμάζει, ὅτι ἐῶσι τοὺς δούλους τρυφᾶν αὐτόθι καὶ μεγαλοπρεπῶς διαιτᾶσθαι ἐνίους, καὶ τοῦτο γνώμῃ φανεῖεν ἂν ποιοῦντες. ὅπου γὰρ ναυτικὴ δύναμίς ἐστιν, ἀπὸ χρημάτων ἀνάγκη τοῖς ἀνδραπόδοις δουλεύειν, ἵνα λαμβάνων μὲν πράττῃ τὰς ἀποφοράς, καὶ ἐλευθέρους ἀφιέναι. ὅπου δ' εἰσὶ πλούσιοι δοῦλοι, οὐκέτι ἐνταῦθα λυσιτελεῖ τὸν ἐμὸν δοῦλον σὲ δεδιέναι. ἐν δὲ τῇ Λακεδαίμονι ὁ ἐμὸς δοῦλος σ' ἐδεδοίκει· ἐὰν δὲ δεδίῃ ὁ σὸς δοῦλος ἐμέ, κινδυνεύσει καὶ τὰ χρήματα διδόναι τὰ ἑαυτοῦ ὥστε μὴ κινδυνεύειν περὶ ἑαυτοῦ. [12] διὰ τοῦτ' οὖν ἰσηγορίαν καὶ τοῖς δούλοις πρὸς τοὺς ἐλευθέρους ἐποιήσαμεν καὶ τοῖς μετοίκοις πρὸς τοὺς ἀστούς, διότι δεῖται ἡ πόλις μετοίκων διά τε τὸ πλῆθος τῶν τεχνῶν καὶ διὰ τὸ ναυτικόν. διὰ τοῦτο οὖν καὶ τοῖς μετοίκοις εἰκότως τὴν ἰσηγορίαν ἐποιήσαμεν.