Prooimion
35.2b-3μέχρι γὰρ τοῦδε ἀνεκτοὶ οἱ ἔπαινοί εἰσι περὶ ἑτέρων λεγόμενοι, ἐς ὅσον ἂν καὶ αὐτὸς ἕκαστος οἴηται ἱκανὸς εἶναι δρᾶσαί τι ὧν ἤκουσεν· τῷ δὲ ὑπερβάλλοντι αὐτῶν φθονοῦντες ἤδη καὶ ἀπιστοῦσιν. (3) ἐπειδὴ δὲ τοῖς πάλαι οὕτως ἐδοκιμάσθη ταῦτα καλῶς ἔχειν, χρὴ καὶ ἐμὲ ἑπόμενον τῷ νόμῳ πειρᾶσθαι ὑμῶν τῆς ἑκάστου βουλήσεώς τε καὶ δόξης τυχεῖν ὡς ἐπὶ πλεῖστον.
Vertaling
Lovende woorden voor een ander zijn namelijk alleen te verdragen als iedere toehoorder nog kan denken dat ook hijzelf wel in staat zou zijn om een van de daden te verrichten waarover hij hoort. Als de lofredes dat punt overtreffen volgt al gauw jaloezie en ongeloof. (3) Maar omdat men nu eenmaal indertijd besloten heeft dat het zo goed is, moet ook ik me aan het gebruik houden en proberen zo veel mogelijk te voldoen aan de wensen en verwachtingen van ieder van u.
| μέχρι τοῦδε | tot dit punt, tot zover |
| ἀνεκτός | verdragelijk |
| ὧν ἤκουσε | = τούτων ἃ ἤκουσε |
| ὑπερβάλλω | te boven gaan, overtreffen |
| ἀπιστέω | ongeloofwaardig vinden |
| δοκιμάζω | besluiten |
| ὡς ἐπὶ πλεῖστον | zo veel mogelijk |
- ἀνεκτοὶ: naamwoordelijk deel bij het gezegde εἰσί met als onderwerp ἔπαινοί
- δρᾶσαί τι: aanvullingsinfinitivus bij ἱκανὸς εἶναι = in staat zijn te ...
- τῷ δὲ ὑπερβάλλοντι: gesubstantiveerd participium, dativus onzijdig (bedoeld wordt de besproken prestatie); dativus afhankelijk van ἀπιστοῦσιν = datgene wat het overtreft
- φθονοῦντες: congrueert met het onderwerp (de toehoorders); constructie (+ dat.) + gen. = (iemand) αὐτῶν (die dingen) misgunnen
- τοῖς πάλαι: gesubstantiveerd adverbium (bijwoord) = de mensen van vroeger; dativus agentis of auctoris: hiermee wordt de handelende persoon aangegeven bij de passieve aoristusvorm ἐδοκιμάσθη met als onderwerp ταῦτα
- ταῦτα καλῶς ἔχειν: AcI; καλῶς ἔχειν = (idioom) in orde zijn; ταῦτα καλῶς ἔχειν is een nadere uitwerking van οὕτως
- ἐμὲ (ἑπόμενον): subjectsaccusativus (onderwerp) in AcI ( afhankelijk van de onpersoonlijke uitdrukking χρὴ) bij het hulpwerkwoord πειρᾶσθαι en aanvullingsinfinitivus τυχεῖν
- τῷ νόμῳ: dativus afhankelijk van ἑπόμενον, dat congrueert met de subjectsaccusativus ἐμὲ
- ὑμῶν τῆς ἑκάστου βουλήσεώς τε καὶ δόξης: lees τῆς βουλήσεώς τε καὶ δόξης ἑκάστου ὑμῶν
- τῆς βουλήσεώς τε καὶ δόξης: genitivus afhankelijk van τυχεῖν: dynamische aoristus = (iets) treffen
Lovende woorden voor een ander zijn...
Een sententia, of algemene uitspraak, die weinig vleiend is voor de toehoorders.
te voldoen aan de wensen en verwachtingen van ieder van jullie
De wensen van de toehoorders die geven om de gevallenen, en de verwachtingen (hooggestemd of sceptisch) van alle toehoorders tezamen zijn logisch onverenigbaar. De onmogelijke opgave die Pericles aankondigt op zich te nemen, zal hij in feite geheel terzijde schuiven. In de verdere rede komen individuele krijgsdaden niet ter sprake.