Paramythia-I

43.1a

'Καὶ οἵδε μὲν προσηκόντως τῇ πόλει τοιοίδε ἐγένοντο· τοὺς δὲ λοιποὺς χρὴ ἀσφαλεστέραν μὲν εὔχεσθαι, ἀτολμοτέραν δὲ μηδὲν ἀξιοῦν τὴν ἐς τοὺς πολεμίους διάνοιαν ἔχειν, σκοποῦντας μὴ λόγῳ μόνῳ τὴν ὠφελίαν, ἣν ἄν τις πρὸς οὐδὲν χεῖρον αὐτοὺς ὑμᾶς εἰδότας μηκύνοι, λέγων ὅσα ἐν τῷ τοὺς πολεμίους ἀμύνεσθαι ἀγαθὰ ἔνεστιν, 

Vertaling

Zo hebben zij zich de stad waardig betoond. U die nog leeft moet wensen dat uw inzet tegen de vijand minder riskant uitpakt, maar vastbesloten zijn dat die inzet niets minder dapper is. Hou niet enkel en alleen door een rede het voordeel van zo´n houding voor ogen, u kent dat voordeel zelf al goed genoeg en hoeft er geen ander over te horen uitweiden, hoe nuttig het is zich te verweren tegen de vijand. 

προσηκόντως + dat.
oἱ λοιποί                                       
ἀσφαλής                                      
ἄτολμος                                        

 

op een manier die past bij
de nabestaanden
veilig
laf

 
  • ἀξιοῦν: infinitivus van de ο-stam ἀξιόω
  • τοὺς δὲ λοιποὺς ... μὲν εὔχεσθαι , ... δὲ ἀξιοῦν...: AcI's afhankelijk van χρὴ
  • ἀσφαλεστέραν μὲν εὔχεσθαι, ἀτολμοτέραν δὲ μηδὲν ἀξιοῦν διάνοιαν ἔχειν: letterlijk 'bidden dat u een minder riskante, maar eisen dat u helemaal geen minder dappere inzet hebt'; de combinatie ἀσφαλεστέρα διάνοια ('minder riskante inzet') is gezocht: zeugma, omwille van de parallellie 'minder riskant/minder dapper'
  • ἀσφαλεστέραν (διάνοιαν ἔχειν): hangt af van εὔχεσθαι
  • ἀτολμοτέραν διάνοιαν ἔχειν: hangt af van ἀξιοῦν
  • μηδὲν: bijwoord ('helemaal niet' > geen fractie)
  • μὴ λόγῳ μόνῳ: ('niet slechts op basis van woorden') bedoeld is een redevoering van een ander
  • τὴν ὠφελίαν, ἣν ἄν τις μηκύνοι: 'het voordeel, waarover iemand [dwz een redenaar] zou uitweiden'
  • πρὸς: gaat met ὑμᾶς
  • οὐδὲν χεῖρον: litotes, bepaling bij εἰδότας ('geenszins slechter' > al goed genoeg)

u die nog leeft
Pericles richt zich hier eindelijk tot de nabestaanden van de gevallenen. Het is voor een lijkrede op zijn minst verrassend te noemen dat dit pas in de afronding van het betoog voor het eerst gebeurt.

dat uw inzet tegen de vijand minder riskant uitpakt
Als de nabestaanden om een troostend woord verlegen zitten, moeten ze geduld hebben. Pericles roemt de strijdlust van de gevallenen en spoort de overlevenden aan hun strijd voort te zetten. Hij noemt zelfverdediging tegen Sparta van wezenlijk belang voor het voortbestaan van de stad, maar kan ook strijdbare nabestaanden geen garantie op lijfsbehoud bieden.