Epainos-III

41.2-3

καὶ ὡς οὐ λόγων ἐν τῷ παρόντι κόμπος τάδε μᾶλλον ἢ ἔργων ἐστὶν ἀλήθεια, αὐτὴ ἡ δύναμις τῆς πόλεως, ἣν ἀπὸ τῶνδε τῶν τρόπων ἐκτησάμεθα, σημαίνει. (3) μόνη γὰρ τῶν νῦν ἀκοῆς κρείσσων ἐς πεῖραν ἔρχεται, καὶ μόνη οὔτε τῷ πολεμίῳ ἐπελθόντι ἀγανάκτησιν ἔχει ὑφ' οἵων κακοπαθεῖ οὔτε τῷ ὑπηκόῳ κατάμεμψιν ὡς οὐχ ὑπ' ἀξίων ἄρχεται. 

Vertaling

En dat dit geen loze gelegenheidspraat is, maar de feitelijke waarheid, dat laat de macht van de stad zien, die we bereikt hebben met deze manier van leven. (3) Alleen deze stad blijkt als het erop aankomt telkens nog sterker dan haar reputatie, alleen deze stad wekt geen ergernis bij de vijand die haar aanvalt, dat hij van zulke mensen slaag krijgt, noch ontevredenheid als hij is onderworpen, dat een onwaardig meester hem overheerst. 

ὁ κόμπος
ἡ ἀκόη
ἡ ἀγανάκτησις, -εως
κακοπαθέω
ὁ ὑπήκοος
ἡ κατάμεμψις, -εως

opschepperij, loze praat
reputatie
irritatie, ergernis
leed ondergaan
ondergeschikte
verwijt

  •  οὐ ... μᾶλλον ἢ...: letterlijk = 'niet ... meer dan....', hier = 'niet..., maar...' (ook in 40.5)
  • ὡς ... ἐστὶν ἀλήθεια: de dat-zin (objectszin) hangt af van σημαίνει
  • λόγων ἐν τῷ παρόντι κόμπος: 'opschepperij van woorden bij de gelegenheid'
  • αὐτὴ ἡ δύναμις: letterlijk 'de macht zelf'
  • τῶν νῦν: vul aan πολέων
  • ἀκοῆς: genitivus comparationis bij κρείσσων
  • ἔχει = παρέχει: verschaffen aan > wekken bij
  • ὑφ' οἵων (= ὅτι ὑπὸ τοιούτων): 'door wat voor een mensen' > dat hij door zulke mensen
  • κατάμεμψιν: eveneens object van (παρ-) ἔχει
  • ἄρχεται: passief!

loze gelegenheidspraat
Pericles lijkt hier in te zien dat de bewering dat elke Athener tegen elke situatie is opgewassen, gedaan bij het graf van gesneuvelde soldaten, uitnodigt tot nadere verklaring.

dat laat de macht zien
De macht van Athene is volgens Pericles dus een manifestatie van de flair en het vrijgevochten karakter van de Atheners.

nog sterker dan haar reputatie
De gedachte dat de macht van Athene niet adequaat in woorden is gevat werkt Pericles later verder uit.

een onwaardig meester
Pericles spreekt in het meervoud: ook in de ogen van de onderworpenen verdienen de Atheners als collectief hun machtspositie.