Epainos-III
40.2bμόνοι γὰρ τόν τε μηδὲν τῶνδε μετέχοντα οὐκ ἀπράγμονα, ἀλλ' ἀχρεῖον νομίζομεν, καὶ αὐτοὶ ἤτοι κρίνομέν γε ἢ ἐνθυμούμεθα ὀρθῶς τὰ πράγματα, οὐ τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις βλάβην ἡγούμενοι, ἀλλὰ μὴ προδιδαχθῆναι μᾶλλον λόγῳ πρότερον ἢ ἐπὶ ἃ δεῖ ἔργῳ ἐλθεῖν.
Vertaling
Want - en dit maakt ons uniek - wij beschouwen iemand die zich niet mengt in de politiek niet als een afzijdige burger, maar als een nietsnut, en allemaal nemen we zelf welgefundeerde beslissingen over de lopende zaken, voor zover we niet zelf met constructieve ideeën komen; discussie leidt volgens ons niet tot verkeerde daden, eerder juist is het schadelijk om niet door discussie te zijn ingelicht, voordat we tot de daden overgaan die nodig zijn.
|
ἤτοι .... ἤ .... |
of .... of ..... |
- τόν μηδὲν τῶνδε μετέχοντα: object bij νομίζομεν; zelfstandig gebruikte participia worden ontkennend gemaakt door μή (μηδὲν) ipv. οὐ, wanneer ze een groep of klasse definiëren ('iedereen die...')
- τῶνδε: verwijst naar τά πολιτικά
- ἤτοι .... γε ἤ ....: ondanks γε in het eerste lid bevat het tweede lid de gewichtigste informatie
- ἀλλὰ .... μᾶλλον: vul aan βλάβην ἡγούμενοι
- μὴ προδιδαχθῆναι: object bij ἡγούμενοι
- πρότερον ἢ: hier gevolgd door een infinitivus (ἐλθεῖν)
- ἐπὶ ἃ δεῖ = ἐπὶ ταῦτα, ἐφ' ἃ δεῖ: vul aan ἐλθεῖν
een afzijdige burger
Bedoeld is een burger die zich niet met de politiek bemoeit. In een hiërarchische samenleving, geleid door een elite (zoals bijvoorbeeld Sparta) is zulk apolitiek gedrag gewenst; onafhankelijke meningsvorming vormt immers een bedreiging voor de elite. Pericles doet voorkomen dat brede deelname van het volk aan de politieke besluitvorming in Athene de norm was, en bestempelt degene die zich niet met de politiek bemoeide (en de zelfzuchtige en calculerende burger kwam uiteraard in Athene ook voor) als een nutteloos burger.
Toch is het aannemelijk dat een fors deel van de Atheense burgerbevolking slechts een beperkt aandeel had in de staatszaken. En ook was het niet zo dat de democratie door alle Atheense burgers werd omarmd, zoals Pericles hier doet voorkomen.
welgefundeerde beslissingen ... constructieve ideeen
In het eerste geval zou het gaan om voorstellen die door de boule aan de volksvergadering werden voorgelegd, in het tweede geval om kwesties waarin de boule geen preadvies had gegeven, en waarover de volksvergadering zelf een voorstel moest formuleren.
discussie
Is discussie schadelijk voor de slagvaardigheid van een staat? De oude oligarch zou vermoedelijk zeggen van wel, want hij beschouwt het volk als onbetrouwbare partij in het debat (vgl. 2.17). Maar volgens Pericles zijn alle burgers na discussie in staat om een weloverwogen besluit te nemen, en worden de noodzakelijke besluiten het best genomen als iedereen over alle informatie beschikt.