Epainos-I
36.4bἀπὸ δὲ οἵας τε ἐπιτηδεύσεως ἤλθομεν ἐπ' αὐτὰ καὶ μεθ' οἵας πολιτείας καὶ τρόπων ἐξ οἵων μεγάλα ἐγένετο, ταῦτα δηλώσας πρῶτον εἶμι καὶ ἐπὶ τὸν τῶνδε ἔπαινον, νομίζων ἐπί τε τῷ παρόντι οὐκ ἂν ἀπρεπῆ λεχθῆναι αὐτὰ καὶ τὸν πάντα ὅμιλον καὶ ἀστῶν καὶ ξένων ξύμφορον εἶναι ἐπακοῦσαι αὐτῶν.
Vertaling
Maar op grond van welke grondhouding we deze machtspositie hebben bereikt, en met wat voor politiek systeem en door welke manier van leven onze macht zo groot kon worden, dat zal ik eerst behandelen, voordat ik overga op de lofprijzing van de mannen die hier begraven worden, want ik denk dat het onder de huidige omstandigheden niet ongepast is hierover te spreken, en tegelijkertijd lijkt het me nuttig dat de hele verzamelde menigte, zowel de stedeling als de vreemdeling, erover te horen krijgt.
|
ἡ ἐπιτήδευσις |
1. gewoonte, principe, beginsel; |
- ἀπὸ δὲ οἵας ... καὶ μεθ' οἵας ... καὶ ... ἐξ οἵων: tricolon; het eerste lid wordt opgesplitst in het tweede en derde lid
- ἐπ' αὐτά: 'hierop' > 'in deze positie': αὐτά verwijst (via ὧν) naar Pericles' beschrijving in 36.3 van Athenes huidige machtspositie
- εἶμι ἐπί + acc.: overgaan op/tot
- τῶνδε: degenen die nu begraven worden
- ἂν: maakt van de infinitivus εἶναι een potentialis in de AcI: 'omdat ik denk dat het niet ongepast zou kunnen zijn'
- ξύμφορον: staat op één lijn met οὐκ ἀπρεπῆ; de AcI's οὐκ ἀπρεπῆ (εἶναι) en ξύμφορον εἶναι zijn beide afhankelijk van νομίζων
grondhouding
Deze grondhouding laat zich gelden in het openbare leven (Athenes staatsvorm) en in het privédomein (de manier van leven van de burgers). Deze twee domeinen worden, in deze volgorde, het onderwerp van de nu volgende lofrede.
staatsvorm
Pericles doelt hier niet alleen op de democratie, maar in brede zin op de wijze waarop het openbare leven in Athene is georganiseerd: de democratie, de rechtspraak, de economie, de publieke kalender.
manier van leven
Pericles zal (vanaf 40.1) betogen dat de vrijheid die het leven van een Atheens burger kenmerkt het individu vanzelf motiveert om voor de stad te sterven.
voordat ik overga op de lofprijzing
Deze lofprijzing zal Pericles inzetten in 42.2
niet ongepast
Het passende heeft Pericles ook in 36.1 al als criterium aangevoerd.
nuttig
Met de nu volgende lofrede op de democratie wil Pericles duidelijk maken dat de gevallenen niet voor niets gestorven zijn.
zowel de stedeling als de vreemdeling
De samenstelling van het gehoor van Pericles heeft Thucydides beschreven in 34.4.