Oorlogsrede
144.2bτὰς δὲ πόλεις ὅτι αὐτονόμους ἀφήσομεν, εἰ καὶ αὐτονόμους ἔχοντες ἐσπεισάμεθα, καὶ ὅταν κἀκεῖνοι ταῖς ἑαυτῶν ἀποδῶσι πόλεσι μὴ σφίσι [τοῖς Λακεδαιμονίοισ] ἐπιτηδείως αὐτονομεῖσθαι, ἀλλ' αὐτοῖς ἑκάστοις ὡς βούλονται· δίκας τε ὅτι ἐθέλομεν δοῦναι κατὰ τὰς ξυνθήκας, πολέμου δὲ οὐκ ἄρξομεν, ἀρχομένους δὲ ἀμυνούμεθα. ταῦτα γὰρ δίκαια καὶ πρέποντα ἅμα τῇδε τῇ πόλει ἀποκρίνασθαι.
Vertaling
Dat we de steden hun zelfbeschikkingsrecht laten als ze dat ook al hadden toen we het verdrag sloten en wanneer ook zij die autonomie geven aan hun eigen steden, niet op een manier die gunstig is voor henzelf, maar voor de afzonderlijke bewoners, zoals die willen. En dat we bereid zijn ons te onderwerpen aan een oordeel volgens het verdrag en dat wij de oorlog niet zullen beginnen, maar we ons zullen verdedigen tegen degenen die hem wel beginnen. Dit is een rechtvaardig antwoord en passend tegelijk voor deze stad.
αὐτονομέομαι |
zichzelf besturen |
- εἰ καὶ αὐτονόμους ἔχοντες ἐσπεισάμεθα: 'als we (hen) ook al autonoom hebbend het verdrag sloten' > als ze ook al zelfbeschikkingsrecht hadden toen we het verdrag sloten
- κἀκεῖνοι: bedoeld zijn de Spartanen
- ὅταν κἀκεῖνοι ταῖς ἑαυτῶν ἀποδῶσι πόλεσι αὐτονομεῖσθαι: 'wanneer ook zij (κἀκεῖνοι = καὶ ἐκεῖνοι) hun eigen steden (ταῖς ἑαυτῶν πόλεσι) toestaan (ἀποδῶσι) om zichzelf te besturen (αὐτονομεῖσθαι)' > wanneer ook zij die autonomie geven aan hun eigen steden
- μὴ σφίσι ἐπιτηδείως ἀλλ' αὐτοῖς ἑκάστοις ὡς βούλονται 'niet op een gunstige manier voor henzelf (σφίσι), maar (op een gunstige manier) voor ieder van hen afzonderlijk, zoals ze willen'
- [τοῖς Λακεδαιμονίοισ]: een interpolatie om σφίσι nader te verklaren
- δίκας τε ὅτι...ἀμυνούμεθα: afhankelijk van ἀποκρινάμενοι uit het voorafgaande (paragraaf 2a)
- ἀρχομένους: zelfstandig participium: 'tegen mensen die (de oorlog) beginnen'; de overgang van actief (ἄρξομεν) naar medium (ἀρχομένους) is onverklaard
- ταῦτα δίκαια καὶ πρέποντα: vul aan ἐστί(ν)
- δίκαια καὶ πρέποντα: dezelfde combinatie in de lijkrede (2.36.1)